Chuyên gia: Melanie Schubert
“GRAS”, hay “Thường được Công nhận là An toàn”, là một thuật ngữ thường gặp tại Hoa Kỳ khi nói đến an toàn thực phẩm. Ý nghĩa thực sự của cụm từ ấy là gì? Theo cách chiết tự cơ bản nhất, cụm từ thể hiện chính xác nghĩa đen của từng chữ một trong cấu trúc của nó – một sản phẩm nào đó thường được công nhận là an toàn. Hãy cùng tìm hiểu sâu hơn về thuật ngữ này cũng như các ý kiến xoay quanh nó hiện có trên phương tiện truyền thông, đồng thời xem xét cách mà nó áp dụng đối với các sản phẩm.
Tại Mục 21 CFR 170.3 trong Bộ Quy định Liên bang, Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA) của Hoa Kỳ xác định rằng một chất phụ gia thực phẩm là bất cứ thành phần nào có thể trở thành một yếu tố tạo thành thực phẩm, kể cả bao bì có thể ảnh hưởng đến các đặc điểm của thực phẩm. [1] Trước tiên, cần phải lưu ý đến sự khác biệt giữa chất phụ gia TRỰC TIẾP và chất phụ gia GIÁN TIẾP. Các chất phụ gia trực tiếp là những chất được đưa vào thực phẩm với chủ đích thực hiện một chức năng nào đó (ví dụ như chất bảo quản hay chất làm ngọt). Các chất này khác với các chất liệu hay vật liệu tiếp xúc với thực phẩm, hay còn được gọi là các chất phụ gia gián tiếp, là những chất không được đưa vào thực phẩm một cách có chủ đích nhưng có thể trở thành một phần của thực phẩm thông qua đường thôi nhiễm.
FDA nhìn nhận một chất phụ gia là “thường được công nhận là tốt” khi có bằng chứng thỏa đáng cho thấy rằng chất phụ gia ấy là an toàn để sử dụng, cho dù thông qua cách sử dụng thông thường (được tiêu thụ trong suốt một thời gian đáng kể) hay thông qua công trình nghiên cứu khoa học. Điều thú vị ở đây là, đối với “cách sử dụng thông thường” nêu trên, có một giới hạn về thời điểm: Bất cứ thực phẩm nào đã được FDA phê chuẩn trước ngày 06 tháng 09 năm 1958 đều được xem là an toàn theo mặc định. Đối với “công trình nghiên cứu khoa học”, nhà sản xuất có thể tiến hành một cách độc lập hoặc nộp đơn xin FAD xác nhận tiêu chuẩn GRAS. Điểm bất lợi ở đây là hiện có quá nhiều đơn xin đang chờ giải quyết, và hệ thống xử lý có thể phải mất nhiều năm mới giải quyết hết số đơn ấy.[2] Kết quả đánh giá theo tiêu chuẩn GRAS được các nhà sản xuất tiến hành độc lập, nếu bị phát hiện là không chính xác, có thể không được FDA thừa nhận.
Từ năm 1998, tất cả thông báo về GRAS, kể cả tình trạng hiệu lực của chúng, được công bố trên trang web của FDA theo địa chỉ: http://www.accessdata.fda.gov/scripts/fdcc/?set=SCOGS
Khi xem xét các cơ sở dữ liệu về GRAS, người ta nhận ra sự vượt trội của các phụ gia thực phẩm trong thực tế và hầu như không liệt kê các chất liệu hay vật liệu tiếp xúc với thực phẩm. Điều đó đặt ra một câu hỏi: Thuật ngữ “tiếp xúc với thực phẩm” có hàm ý gì?
Do có tiềm năng trở thành một phần của thực phẩm thông qua đường thôi nhiễm, các vật liệu tiếp xúc với thực phẩm được xem như là chất phụ gia thực phẩm gián tiếp. FDA dành nhiều chương riêng (21 CFR 174 – 178) để xác lập các yêu cầu quy định rõ ràng đối với vật liệu tiếp xúc với thực phẩm thường gặp như chất dẻo/nhựa, cao su, vật liệu phủ bề mặt và giấy. Các chương này cũng bao gồm danh mục chất được phê chuẩn dưới dạng nguyên vật liệu thô. Các chất được liệt kê trong kho cơ sở dữ liệu về GRAS được chấp nhận để sử dụng cho mọi ứng dụng tiếp xúc với thực phẩm.
Ở một số tình huống nhất định, các vật liệu tiếp xúc với thực phẩm khác ở dạng tự nhiên hay truyền thống hơn, ví dụ như thép không gỉ, gỗ hay nhôm, có tư cách hợp chuẩn GRAS nhưng không (chưa) có các yêu cầu quy định tuân thủ xác định. FDA hạn chế việc miễn trừ công nhận GRAS đối với các vật liệu ấy nói chung nhưng vẫn yêu cầu đánh giá chuyên sâu cho từng trường hợp dựa trên các thành phần, đặc tính và ứng dụng thực tế của những vật liệu ấy. Trong trường hợp có kết quả đánh giá tích cực về một vật liệu nào đó, FDA sẽ ban hành các văn bản trình bày ý kiến, thể hiện quyết định “không phản đối” của mình đối với vật liệu ấy và ứng dụng của nó. Các kết quả đánh giá này không thể tìm thấy trên danh mục thông báo các chất hợp chuẩn GRAS. Hy vọng rằng trong tương lai FDA sẽ tìm ra được những phương cách thể hiện minh bạch hơn các yêu cầu quy định của họ đối với lĩnh vực này. Hơn nữa, GRAS chỉ áp dụng đối với các vật liệu chưa được xử lý. Bất cứ hình thức xử lý nào, ví dụ như đối với các vật liệu phủ bề mặt, vẫn phải trải qua một quá trình đánh giá riêng.
[1] https://www.accessdata.fda.gov/scripts/cdrh/cfdocs/cfcfr/CFRSearch.cfm?fr=170.3
