Đồ chơi tích hợp trí tuệ nhân tạo (AI) đang ngày càng trở nên phổ biến. Khi mùa Giáng sinh bắt đầu, các chuyên gia từ phòng thử nghiệm đồ chơi đưa ra những khuyến nghị giúp người tiêu dùng lựa chọn quà tặng an toàn.
Ngày xưa, đồ chơi thường chỉ có đôi mắt khuy bằng nút và đôi tai mềm mại; ngày nay, chúng được trang bị camera và micro. Nhiều món đồ chơi trẻ em kết nối với Internet hoặc điều khiển qua liên kết không dây với điện thoại thông minh. Một số “đồ chơi thông minh” này sử dụng trí tuệ nhân tạo, ví dụ như ChatGPT hoặc DeepSeek. Chúng có thể lắng nghe trẻ, trả lời câu hỏi hoặc thậm chí hỗ trợ làm bài tập. Trước mùa lễ hội, TÜV Rheinland cung cấp những lời khuyên giúp phụ huynh lựa chọn sản phẩm an toàn.
Ý nghĩa của dấu chứng nhận
Những ai chú ý đến các dấu chứng nhận sẽ an tâm hơn khi mua sắm. Tuy nhiên, hãy cẩn trọng: dấu CE quen thuộc không phải là dấu kiểm định và nói lên rất ít điều – trong phần lớn trường hợp, không có bất kỳ bên thứ ba nào tham gia thử nghiệm. Nhà sản xuất tự công bố rằng sản phẩm của họ đáp ứng yêu cầu của EU.
Ngược lại, dấu GS có ý nghĩa khác: GS là viết tắt của “an toàn đã được kiểm định”, và chỉ các tổ chức thử nghiệm độc lập, được công nhận như TÜV Rheinland mới được phép cấp dấu này. Kiểm định GS mang tính tự nguyện đối với nhà sản xuất, nhưng đưa ra yêu cầu cao hơn luật định. Chứng nhận “Giá trị giải trí xuất sắc” của TÜV Rheinland còn tiến xa hơn. Các chuyên gia của chúng tôi đánh giá liệu sản phẩm có vượt trên yêu cầu an toàn và mang giá trị giáo dục hay không, ví dụ như hỗ trợ phát triển cho trẻ.
Điều cần lưu ý với đồ chơi “thông minh”
Tình hình cũng tương tự với đồ chơi thông minh có kết nối Wi-Fi gia đình hoặc điều khiển qua ứng dụng. “Phụ huynh cần kiểm tra kỹ các chức năng tương tác mà đồ chơi cung cấp. Điều quan trọng là xem liệu đồ chơi có cần kết nối mạng gia đình hoặc điện thoại của bố mẹ hay không. Họ cần luôn giữ quyền kiểm soát và nếu cần thiết, hãy tắt một số tính năng,” ông Patrick Niklaus, Trưởng phòng thí nghiệm điện tử tại TÜV Rheinland giải thích.Một khi đồ chơi sử dụng tần số vô tuyến, Chỉ thị Thiết bị Vô tuyến của EU (RED) sẽ được áp dụng nhằm đảm bảo thiết bị không gây nhiễu cho các thiết bị vô tuyến khác. Ngoài ra, đồ chơi phải an toàn trước các cuộc tấn công mạng để phòng trẻ không bị đe dọa bởi hacker. Tuy nhiên, với dấu CE, nhà sản xuất chỉ tự tuyên bố rằng sản phẩm an toàn – thử nghiệm độc lập không phải là yêu cầu bắt buộc.
Bảo vệ đặc biệt đối với dữ liệu trẻ em trong AI
Tình hình trở nên phức tạp hơn đối với đồ chơi có chức năng AI. Mặc dù Quy định AI của EU đã có hiệu lực, các yêu cầu đầu tiên dành cho nhà sản xuất sẽ chỉ bắt đầu áp dụng từ tháng 8/2026. “Rủi ro tỷ lệ thuận với công nghệ và lĩnh vực AI đã có những bước tiến vượt bậc trong những năm gần đây,” ông Niklaus cho biết.
Trước khi có các quy định bắt buộc, một số mẹo đơn giản có thể giúp ích: Đồ chơi có khả năng nhận diện khuôn mặt hoặc giọng nói trẻ không? Có lưu trữ dữ liệu sinh trắc học không? “Những thông tin nhạy cảm này cần được bảo vệ đặc biệt,” chuyên gia TÜV cảnh báo. Lời khuyên của ông: Kiểm tra thông tin của nhà sản xuất và đọc các đánh giá – điều này sẽ giúp phụ huynh đánh giá chính xác khả năng thực sự của AI.
Tin vào cảm quan của chính mình
Trước khi gấu bông hay các món đồ chơi khác xuất hiện dưới cây thông Noel, người tiêu dùng có thể tự kiểm tra bằng các giác quan của mình: Sản phẩm có mùi hóa chất mạnh không, lớp sơn có bong tróc không, có cạnh sắc hay độ ồn quá lớn không? Những dấu hiệu này phản ánh nhiều về chất lượng và có thể áp dụng cho mọi loại đồ chơi, dù là thông minh hay truyền thống. Địa điểm phù hợp nhất để kiểm tra là tại cửa hàng đồ chơi.
